Zwolnienie pracownicy w ciąży w niektórych przypadkach jest legalne, a w innych nie. Powszechny jest jednak mit tego, że ciężarnej nie można zwolnić. Jak to wygląda w praktyce? Kto jest chroniony prawem a kto nie?
Kontrakty cywilnoprawne a zwolnienie pracownicy w ciąży
Jeśli zastanawiasz się, czy kobietę w ciąży można zwolnić, to musisz koniecznie wziąć pod uwagę to, na podstawie jakiej umowy jest ona zatrudniona. Kobiety pozostające w stosunku pracy z pracodawcą na podstawie umowy o dzieło lub umowy zlecenie mogą skorzystać z ochrony przysługującej ciężarnej wyłącznie wtedy gdy wywalczą to w negocjacjach z pracodawcą. Przywilej ten nie jest im przyznawany z automatu i szef może po prostu się nie zgodzić na kontynuowanie współpracy.
Zwolnienie pracownicy w ciąży – wyjątkowe sytuacje
Pracodawca może także zwolnić ciężarną w trzech wyjątkowych sytuacjach. Pierwsza z nich to po prostu upadłość firmy – skoro nie ma już firmy zatrudniającej ciężarną, to nie ma ona możliwości powrotu do niej. Kolejna sytuacja to taka, w której kobieta jest zatrudniona na okres próbny nieprzekraczający miesiąca. W tym wypadku kobieta w momencie podpisywania umowy już musiała być w ciąży i być jej świadoma. Taka sytuacja stwarza ryzyko nadużyć z jej strony. Możliwość zwolnienia to zabezpieczenie pracodawcy. Trzecią wyjątkową sytuacją jest ta, gdy ciężarna jest zwalniana bez wypowiedzenia z własnej winy pracownika, a na zwolnienie zgodzi się reprezentująca pracownicę organizacja związkowa. Podstawą zwolnienia nie może jednak być sama ciąża, ale różnego typu nieprawidłowości i niedotrzymywanie ze strony pracownicy warunków umowy.
Ochrona ciężarnej
W pozostałych wypadkach, niż wyżej wymienione ciężarna pracownica jest objęta ochroną, dzięki której zwolnienie jej jest nielegalne. Może się jednak zdarzyć, że ciężarna jest zatrudniona na umowę o pracę na czas określony. Jeśli jej termin wygasa przed dwunastym tygodniem ciąży, to ciężarna nie ma przedłużanej umowy, jeśli pracodawca nie wyrazi na to zgody. Jeśli jednak termin umowy wygasa już po skończonym trzecim miesiącu to umowa musi zostać przedłużona do dnia porodu. Po urodzeniu dziecka umowa wygasa.
Zwolnienie pracownicy w ciąży na urlopie
Wprawdzie wiele się mówi o tym, że ciężarną można zwolnić wyłącznie w wyjątkowych sytuacjach, to ochrona ta obowiązuje także na urlopie rodzicielskim, macierzyńskim i wychowawczym. Na tych urlopach pracownica może otrzymać wypowiedzenie tylko w wyjątkowych sytuacjach, o których wspomniano wyżej. Jednak trzeba pamiętać, że już po zakończeniu urlopu pracownicy nie przysługuje żadna ochrona. Może więc zostać zwolniona nawet pierwszego dnia po powrocie do pracy.
W przypadku otrzymania wypowiedzenia podczas urlopu należy złożyć odwołanie do sądu pracy. Jest na to 21 dni od otrzymania wypowiedzenia. Pracownica może żądać w nim odszkodowania lub ponownego przyjęcia do pracy.
Można poczuć się bezpiecznie
Wiele pań obawia się, że jeśli zajdą w ciążę to stracą pracę. Oczywiście nie jest to myślenie bezpodstawne. Wielu pracodawców może rzeczywiście rozważać takie rozwiązanie. W przypadku firmy, która zatrudnia tylko jedną osobą, ciąża i ewentualne zwolnienie lekarskie, a potem przysługujące urlopy, mogą być naprawdę dużym obciążaniem finansowym. Nie można jednak zapominać o tym, że większość zobowiązań wobec pracownicy pokrywana jest ze środków Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Trzeba jednak zaznaczyć, że prawo pracy w większości przypadków chroni kobiety ciężarne i młode mamy. Jeśli jesteś na początku ciąży lub dopiero starasz się o dziecko, a jesteś zatrudniona na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony, to nie powinnaś się martwić o zatrudnienie. To najbezpieczniejszy wariant zatrudnienia dla ciężarnej, który daje jej najwięcej przywilejów. Co ważne – kobieta, która wraca do pracy po urlopie macierzyńskim i rodzicielskim, także może korzystać z pewnych dodatkowych uprawnień. Matki dzieci do lat 4 nie mogą pracować na nocnych zmianach, w delegacji, na nadgodzinach czy w systemie przerywanego czasu pracy – jedynie wtedy, gdy wyrażą na to zgodę.
Zobacz także:
