Podczas ciąży zmienia się zapotrzebowanie organizmu kobiety na energię i niemal wszystkie składniki odżywcze. Dzieje się tak, ponieważ musi ona zaspokoić nie tylko swoje potrzeby, ale i potrzeby rozwijającego się dziecka. Dla prawidłowego wzrostu i rozwoju płodu kluczowe są pewne związki, które należy dostarczać w postaci suplementów, ponieważ podstawowa dieta nie pokryje zapotrzebowania. Ich odpowiedni poziom bezpośrednio przekłada się na zdrowie dziecka i zmniejszenie ryzyka wystąpienia wad rozwojowych.
Witaminy dla kobiet w ciąży
Kobiety w ciąży powinny zdecydować się na suplementację:
- witaminy D
- kwasu foliowego
- witaminy C
Witaminę D powinno się suplementować nie tylko podczas ciąży, ale i na każdym innym etapie życia. Udowodniono, że większość populacji posiada niedobory tego związku, co przekłada się na ogólny stan zdrowia. U kobiet ciężarnych uzupełnianie niedoboru witaminy D jest szczególnie ważne, ponieważ jej brak przyczynia się do niskiej masy urodzeniowej dziecka, krzywicy oraz zaburzeń rozwoju układu kostnego. Niemowlę będzie się wolniej rozwijać oraz spadnie jego ogólna odporność.
Kwas foliowy warunkuje prawidłowy rozwój układu nerwowego – zmniejsza ryzyko wystąpienia wad ośrodkowego układu nerwowego, w tym wad cewy nerwowej, aż o 70%. Niedobór może prowadzić do zahamowania rozwoju płodu, a także wystąpienia rozszczepów podniebienia i zespołu Downa. Ponadto kwas foliowy wpływa na powstawanie ważnych neuroprzekaźników (np. dopaminy). W II i III trymestrze zapewnia dobry stan naczyń krwionośnych oraz różnicowanie się erytrocytów. Niedobór kwasu foliowego może nawet skutkować poronieniem.
Witamina C uszczelnia dopiero kształtujące się naczynia krwionośne dziecka i utrzymuje układ odpornościowy matki w dobrej kondycji. To bardzo ważne, ponieważ infekcje i choroby w ciąży mają bezpośredni wpływ na rozwój płodu. W odniesieniu do dziecka, witamina C bierze udział w procesach metylacji kształtującego się DNA – jej niedobór ma negatywny wpływ geny, a więc wystąpienie poważnych schorzeń o podłożu genetycznym. Dodatkowo kwas askorbinowy zwiększa przyswajalność żelaza, który również należy do związków niezbędnych w ciąży.
Witaminy z grupy B
Choć rekomendowanymi, najczęściej zalecanymi witaminami dla kobiet w ciąży są te wymienione wyżej, nie należy pomijać znaczenia ogółu witamin z grupy B. Producent suplementów diety dla ciężarnych zawsze bierze pod uwagę także ich znaczenie dla przebiegu ciąży. Pirydoksyna (witamina B6) zapewnia wysokie wchłanianie kwasu foliowego i magnezu, a także reguluje poziom prolaktyny (ciążowego hormonu). Cholina (witamina B4) wspomaga rozwój mózgu dziecka i zmniejsza ryzyko zespołu Downa czy autyzmu. Z kolei niedobór kobalaminy (witamina B12) może skutkować cukrzycą typu 1 u dziecka, niską masą urodzeniową i wysokim poziomem cholesterolu oraz zaburzeniami gospodarki lipidowej.
Jakie minerały warto przyjmować w ciąży?
Do najważniejszych składników mineralnych wspierających przebieg ciąży zaliczamy:
- żelazo
- jod
- wapń
- magnez
- cynk
Niedobór żelaza w ciąży może przyczynić się do przedwczesnego porodu, a nawet poronienia wskutek wewnątrzmacicznego zahamowania rozwoju płodu. Konsekwencją niedoboru jodu będzie uszkodzenie słuchu u dziecka oraz zwiększone ryzyko niedorozwoju umysłowego. Wapń jest niezbędny do rozwoju układu kostnego, natomiast magnez zmniejsza ryzyko poronienia, rzucawki porodowej oraz niskiej masy urodzeniowej dziecka. To właśnie ten minerał gwarantuje dobre samopoczucie w trakcie ciąży (w tym mniejszą częstotliwość bolesnych skurczy nóg czy przewlekłego zmęczenia). Na końcu warto wspomnieć o cynku, który warunkuje cały przebieg ciąży już od momentu zapłodnienia. Bierze udział w metabolizmie DNA, syntezie białek niezbędnych do wzrostu dziecka oraz kostnieniu. Badania wykazały, że niedobór cynku w ciąży skutkuje częstszym niedorozwojem umysłowym dziecka w porównaniu do kobiet dbających o właściwą suplementację.
Cenne kwasy tłuszczowe
Kobieta w ciąży powinna mieć na uwadze, że witaminy i minerały to nie wszystko. Niezwykle istotna jest suplementacja wielonienasyconych kwasów tłuszczowych, które są niezbędne do prawidłowego kształtowania się układu nerwowego oraz skóry. Kwasy tłuszczowe gwarantują właściwy rozwój psychomotoryczny i poznawczy dziecka po porodzie. Dodatkowo wspierają wzrok, ponieważ kwas DHA jest głównym składnikiem błon komórkowych siatkówki oka. W trakcie ciąży warunkuje rozwój fotoreceptorów, które odpowiadają za ostrość widzenia w późniejszym wieku i zdolność odbierania obrazów. Udowodniono, że niedobór NNKT wiąże się ryzykiem astmy w późniejszym wieku, odklejeniem łożyska oraz przedwczesnym porodem. Kobiety rezygnujące z suplementacji kwasów NNKT są bardziej podatne na wystąpienie depresji poporodowej.
Ważne jest, aby kobiety ciężarne wybierały jedynie preparaty wysokiej jakości, o znanym składzie i z certyfikatami bezpieczeństwa. Wszystkie suplementy powinny zostać przebadane i sprawdzone. Dobry producent suplementów diety z pewnością zadba o jakość swoich produktów, dzięki czemu kobieta w ciąży będzie mogła zapewnić pełne bezpieczeństwo sobie i swojemu dziecku.
Zobacz także:
